วันอาทิตย์ที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2556

 
 
 

คำภาษาภูไท
ความหมาย

ขี้ซีก
  
กิ๋นกะพะ

เมะ

โพะ

เย็ม

แห้ม

ซับ

แว้น

สุด

จะเอิ๋ง

จ้อง

จ๋อง

โบง

โอ๋

โจก

จอก


น้ำครำที่อยู่ใต้ถุนบ้าน

กินแต่กับ ไม่กินข้าว

แม่ หรือ ยาย

พ่อ หรือ ปู่

เหยียบ

ตัวร้อนเป็นไข้

งาม สวย หล่อ

กระจกเงา

มุ้ง

ถ้วยรูปร่างคล้ายครกแต่เล็ก
 
กว่า

ร่ม

ทัพพี

ช้อน

ขันตักน้ำ

แก้วน้ำใบใหญ่
   











 
 

 สระ ใอ ใช้กับคำที่เรานำมาจากภาษาไทยถิ่น เช่น ไทยดำ ไทยขาว ไทยคำตี่ พูไทย ไทยในรัฐฉาน ซึ่งเขาออกเสียงเป็น เออ แต่เราออกเสียงให้เหมือนเขาไม่ได้ เราฟังดูจับได้ว่าคล้ายๆ เสียง ไอ ของเรา ดังนั้นเราคิดรูปสระขึ้นใหม่ให้ใกล้เคียงกับ ไอ
ในภาษาภูไทเกือบทั้งหมดจะออกเสียงเป็นสระ เออ (วรรณยุกต์โทบางคำ) ดังนี้
- ใหญ่ ออกเสียงเป็น เญอ เช่น ยาห้ามหน้าห้ามต๋าผู้เญอ เพิ้นเด้อ
- ใหม่ ? เมอ
- ให้ ? เห้อ เช่น หาผ้าเมอ มาเห้อ กูเซอ แนสูเอ๊ย
- ใส่ ? เซอ
- สะใภ้ ? ลุเภ้อ   
- ใน ? เน้อ เช่น ลุเภ้อ เอาเส้อ (เสื้อ) ไป๋ไว้ เน้อ ตู้เห้อแน
- ใจ ? เจ๋อ เช่น เอ๋าเจ๋อเซอหนังสือหนังหาแนลุเอ๊ย



อีกคำที่นำมาฝากกันวันนี้



คำศัพท์ภาษาผู้ไทพบกับ หมวดผลไม้



                                   หมวดผลไม้ (Botanical terms) 



คำศัพท์ภาษาผู้ไท
ความหมาย
ม่ะโม้ง
ม่ะซี้ด๋า
ม่ะหามแป๋
ม่ะเข๋อ
ม่ะเก๊ง
ม่ะเคบ
ม่ะนัด
ม่ะมี้
ม่ะทัน
ม่ะหาม
ม่ะเฟิง
ม่ะอูบ
ม่ะพิลา
มะม่วง
ฝรั่ง
มะขามเทศ
มะเขือ
ส้มโอ
น้อยหน่า
สับปะรด
ขนุน
พุทรา
มะขาม
มะเฟือง
ฟักทอง
ทับทิม


กลอนภาษาผู้ไทในงานพีธีต่างๆ



 กลอนภาษาผู้ไท

มื้อนี้มื้อดี๋ปีชอบประกอบวันงาม มื้อค้าสง่าวันแข็ง
ตู่ข้อยจึงได้พูลสองแลด แสดสองตัด ขันห้าขันแปด เงิน 2 แสน
มาขอแต่งปะณีตฮีตคอง ลืมฮีตย่านฮีดหมอง ลืมคองย่านคองเศร้า
ฮีตแต่ปูสั่งมาตาสั่งไว้ ฮีตแต่ปูมิได้อย่า ฮีตแต่ย่ามิได้เส 
ฮีตโผและคองเมีตอัญญาและเจ้านาย เพิ่นได้มาปลูกฝังตั้งแต่งเอาไว้
ฮีตท้อสายหลาห้ามมิได้ คันนาท้อโห้ช้างเสอะห้ามไว้
ฮีตผู้ไทยไก่สอน มิแม้นฮีตแกว และคองลาว

คำศัพท์ภาษาผู้ไทกับคำว่า










 
คำศัพท์ภาษาผู้ไท                                        ความหมาย
- คือยู่บ่                                                        - เหมือนหรือเปล่า
- มากิ๋นเข้านัมเด๋ว                                       -  มากินข้าวด้วยกัน
- ไป๋นัมเด๋ว                                                 - ไปด้วยกัน
- โซเด๋วไป๋เผอ                                            -  ชวนกันไปไหน
- เว้าเผอเด๋ว                                                - พูดอะไรกัน
- ซัมบายดีบ่                                               - สบายดีไหม
- ญาเอ็ด                                                     - ไม่ต้องทำ
- มิได่                                                         - ไม่ล่ะ